CO OZNACZA DLA NAS MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU?
Wydaje się, że bardzo interesujące spojrzenie na edukację zawodową i jej rezultaty prezentują niemieccy twórcy poradnika pt. Inteligencja emocjonalna.
Autorzy tego opracowania, Stefan Konrad i Claudia Hendl, w odpowiedzi na pytanie czym jest inteligencja emocjonalna, powołując się na D. Golemana, Carla Hauser Verlaga, stwierdzają, że „Inteligencja emocjonalna to odmienny rodzaj mądrości. Składają się na nią: samoświadomość, znajomość własnych uczuć i kierowanie się nimi w celu podejmowania zdrowych decyzji życiowych, skuteczne panowanie nad takimi emocjami i nastrojami, jak strach, gniew, depresja, a także zdolność motywacji, zachowanie optymizmu mimo niepowodzeń, empatia oraz umiejętność wczuwania się w sytuację innych ludzi i nawiązywania oraz utrzymywania z nimi dobrych stosunków”[1].
Przywołani autorzy uważają, że „Dopiero współgranie zdolności umysłowych i emocjonalnych pozwala człowiekowi odnieść sukces zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Tylko w powiązaniu z emocjonalnymi sprawnościami, takimi jak inteligencja interpersonalna, czyli samoświadomość lub samoobserwacja, potencjał inteligencji może zostać w pełni wykorzystany i zastosowany w praktyce"[2].
Będąc na stażu we Francji poznałam dyrektora prestiżowej szkoły francuskiej, kształcącej na potrzeby rozwoju turystycznego swojego regionu. To było w 1996 roku. Zdaniem tegoż dyrektora najważniejsze w edukacji zawodowej jest to, byśmy nauczyli młodych ludzi wyczuwać potrzeby drugiego człowieka i odpowiadać na nie działaniem. W tym tkwi sukces rozwoju wszelkich usług, a szczególnie turystycznych – powiedział – i sukces waszej szkoły.
Modułowe programy nauczania, które realizujemy w naszej szkole, umożliwiają nie tylko kształtowanie wśród uczniów umiejętności stanowiskowych w szeroko pojętej branży turystycznej, ale także wspomagają kształtowanie oczekiwanych postaw zawodowych i społecznych wśród uczniów, a także kształtowanie wrażliwości na drugiego człowieka i jego indywidualne potrzeby.
Kadra pedagogiczna Regionalnej Szkoły Turystycznej w Polanicy Zdroju to najważniejszy filar wszelkich pozytywnych przeobrażeń, które uruchomiliśmy szkole w 2004 roku i które niezmiennie realizujemy do dnia dzisiejszego.
Dlaczego wprowadziliśmy modułowe programy nauczania?
Jako nowy dyrektor szkoły, w 2004 roku, a także autorka Założeń programowo – organizacyjnych z 1996 r. dla nowotworzonej szkoły, jestem przekonana, że szkoła w środowisku musi być użyteczna. Użyteczna dla uczniów i ich rodziców, dla nauczycieli, którzy chcą realizować sensowną pracę, a także użyteczna dla pracodawców, którzy zatrudniając naszych absolwentów chcą zauważać oczekiwane przez nich rezultaty.
W 2006 roku, wprowadziliśmy w klasach I modułowy program kształcenia zawodowego, w zawodzie technik hotelarstwa i technik obsługi turystycznej (TOT wówczas była to szkołą policealną), a w 2008 roku, zdecydowaliśmy się na wprowadzenie modułowego programu kształcenia w zawodzie technik organizacji usług gastronomicznych. Dzięki temu mogliśmy odpowiadać na oczekiwania rynku. Według naszej diagnozy z 2006 roku, a także badań 340 przedstawicieli branży hotelarsko – gastronomicznej w województwie dolnośląskim, pracodawcy oczekują od naszych absolwentów:
Kompetencji uniwersalnych: |
Umiejętność nawiązywania i utrzymywania kontaktów z klientem. |
Umiejętność wyczuwania potrzeb klientów i odpowiadanie na nie aktywnym działaniem. |
Dbałości o wygląd zewnętrzny i kulturę zachowania podczas wykonywanej pracy. |
Właściwą motywację do pracy, umiejętność utożsamiania się z potrzebami zakładu. |
Umiejętności samodzielnego rozwiązywanie problemów |
Dbałości o warsztat pracy i właściwą organizację pracy własnej. |
Odpowiedzialności za siebie i innych w pracy zawodowej |
Umiejętności współpracy w grupie i pracy zespołowej |
Kompetencji zawodowych (stanowiskowych): |
Umiejętności posługiwania się językiem obcym w branży. |
Posiadanie kompetencji stanowiskowych – czyli konkretnych umiejętności na odpowiednim stanowisku pracy w zakładzie hotelarskim, gastronomicznym i turystycznym. |
Warto przyjrzeć się zdiagnozowanym oczekiwaniom pracodawców, które prezentujemy w tym opracowaniu, gdyż to w odpowiedzi na nie realizujemy w naszej szkole modułowe programy nauczania. Jednym z warunków realizacji, który szkoła musi spełnić, jest zabezpieczenie niezbędnych warunków dydaktycznych, specjalistycznych pracowni, w tym sprzętu i urządzeń. By spełniać te warunki, w szkole, w 2007 roku uruchomiona została inwestycja polegająca na adaptacji niezagospodarowanych pomieszczeń na specjalistyczne pracownie do nauki trzech zawodów: technik hotelarstwa, technik organizacji usług gastronomicznych i technik obsługi turystycznej.
Ponadto szkoła przystąpiła do programu RPO „Centra Kształcenia Zawodowego”, i dzięki czemu w 2011 r. będzie dodatkowo doposażona w sprzęt i urządzenia na kwotę 1,3 mln. zł.
Oto nazwy jednostek modułowych, które realizuje przyszły technik hotelarstwa:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej |
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich |
Stosowanie prawa w działalności usługowej |
Ocena jakości świadczonych usług |
Marketing usług |
Prowadzenie korespondencji biurowej |
Klasyfikacja i kategoryzacja zakładów hotelarskich |
Organizowanie działalności hotelarskiej |
Komunikowanie się z gośćmi w j. obcym (ang) w zakresie usług hotelarskich |
Komunikowanie się z gośćmi w j. obcym (niem.) w zakresie usług hotelarskich |
Organizacja pracy w recepcji zakładu hotelarskiego |
Organizacja pracy w części parterowej zakładu hotelarskiego |
Rezerwacja usług w zakładzie hotelarskim |
Przyjmowanie gości do zakładu hotelarskiego |
Obsługa gości w zakładzie |
Rozliczanie kosztów pobytu w zakładzie hotelarskim |
Komunikowanie się w j. obcym z gośćmi w recepcji i części parterowej (ang.) |
Komunikowanie się w j. obcym z gośćmi w recepcji i części parterowej (niem.) |
Organizacja pracy w dziale utrzymania czystości i porządku w zakładzie hotelarskim |
Utrzymywanie czystości i porządku w zakładzie hotelarskim |
Wykonywanie prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku w zakładzie hotelarskim |
Komunikowanie się w j. obcym z gośćmi przebywającymi w części noclegowej zakł. (Ang.) |
Komunikowanie się w j. obcym z gośćmi przebywającymi w części noclegowej zakł. (niem) |
Sporządzanie jadłospisów |
Sporządzanie posiłków |
Obsługa gości w hotelowym lokalu gastronomicznym |
Podawanie posiłków gościom do pokoju hotelowego |
Komunikowanie się z gośćmi w j. obcym w zakresie usł. gastronomicznych (ang.) |
Komunikowanie się z gośćmi w j. obcym w zakresie usł. gastronomicznych (ang.) |
Organizowanie usług dodatkowych w zakładzie hotelarskim |
Organizowanie przyjęć okolicznościowych |
Komunikowanie się z gośćmi w j. obcym w zakresie usł. dodatkowych (ang.) |
Komunikowanie się z gośćmi w j. obcym w zakresie usł. dodatkowych (niem.) |
Bardzo podobny układ modułów i jednostek modułowych występuje w zawodzie technik organizacji usług gastronomicznych i obsługi turystycznej. Różnią się one specyfiką w zakresie kompetencji stanowiskowych. Proces kształcenia wg tego programu, jak już wyżej zauważyłam, musi odbywać się w odpowiednich warunkach dydaktycznych. Pracownie, które stworzyliśmy w tym celu, obrazują zdjęcia poniżej:
Zdjęcie Nr 1 - RECEPCJA DYDAKTYCZNA
Zdjęcie Nr 2 - POKÓJ HOTELOWY Z WĘZŁEM SANITARNYM
ZDJĘCIE Nr 3 – KUCHNIA DYDAKTYCZNA Z ZAPLECZEM MAGAZYNOWYM
ZDJĘCIE Nr 4 – RESTAURACJA DYDAKTYCZNA
ZDJĘCIE Nr 5 – PRACOWNIA Z SYMULACYJNYM BIUREM TURYSTYCZNYM
ZDJĘCIE NR 6 – SALA OGÓLNODYDAKTYCZNA (MULTIMEDIALNA)
ZDJĘCIE NR 7 – SALA OBSŁUGI CZĘŚCI PARTEROWEJ HOTELU
Zajęcia kształcenia zawodowego, zgodnie z programem modułowym, odbywają się w grupach od 10 do 15 uczniów, w miejscu przypominającym uczniom ich przyszłe miejsca pracy. W każdym zawodzie uczeń kształtuje posługiwanie się dwoma zawodowymi językami obcymi, spośród trzech do wyboru (angielski, niemiecki i francuski).
W trakcie realizacji programu kształcenia zawodowego oprócz kompetencji uniwersalnych i stanowiskowych, uczniowie mają możliwość zdobycia dodatkowych kwalifikacji: barmana animatora kultury w obiektach hotelowych.
Podczas zajęć, wykorzystywane są TI, kamera, TV, rzutnik multimedialny, wizualizer, kserokopiarka, telefon, fax oraz inne sprzęty i niezbędne pomoce dydaktyczne. Każdy nauczyciel przedmiotów zawodowych dysponuje komputerem przenośnym, w szkole są rzutniki multimedialne, dzięki czemu można wykorzystywać na zajęciach filmy dydaktyczne, a także pracować w oparciu o autorskie prezentacje multimedialne.
Kształtowanie postaw uczniów
Nauczyciele mają w swoim wyobrażeniu wypracowany model człowieka, pracownika hotelu, restauracji, biura obsługi turystycznej, a także członka lokalnej społeczności. Starają się uczniom przybliżać oczekiwania pracodawców wobec naszych uczniów, by w sposób świadomy sterowali własnym życiem, by wiedzieli dokąd powinni zmierzać.
Nauczyciele w celach dydaktycznych odwiedzają wraz z uczniami hotele, restauracje, biura turystyczne, po to, by taki idealny model zbudować. Uczniowie muszą mieć świadomość stawianych wobec nich oczekiwań ze strony pracodawców, lokalnej i szkolnej społeczności. Wiedzą, że te oczekiwania, to konkretne umiejętności zawodowe, odpowiednia postawa, wiedza, kompetencje, którymi charakteryzuje się profesjonalna kadra na turystycznym rynku. Dlatego są prowokowani do tworzenia własnego programu rozwoju zawodowego.
Kształtowaniu postaw służy także program wychowawczy szkoły, a w nim min. częste spotkania z pracodawcami oraz budowanie świadomości stawianych im wymagań, bynajmniej nie z powodu chęci skomplikowania im życia, ale z uwagi na ich przyszłość i brania za nią własnej odpowiedzialności.
Wymagania wobec uczniów zostały zapisane w Statucie Szkoły, który obowiązuje i stanowi wewnętrzne prawo szkoły. Uczniowie muszą być świadomi stawianych wobec nich. Tym, co wspomaga działania wychowawcze szkoły jest także możliwość zdobywania doświadczeń zawodowych przez uczniów poza szkołą. Staramy się, by praktyki zawodowe uczniów odbywały się w tych zakładach pracy, które posiadają wysoko wykwalifikowaną kadrę i właściwie wyposażone stanowiska pracy. To 3-4 gwiazdkowe hotele i restauracje, a także pływające hotele po rzekach oraz promy morskie. Praktyki organizuje szkoła wg ustalonego programu, w regionie, w Polsce i w Europie. Ich poziom realizacji i oczekiwane efekty są ewaluowane przez szkołę. Przebieg praktyk jest monitorowany przez nauczycieli sprawujących opiekę nad uczniami i przebiegiem praktyk.
Ponadto współpracujemy z pracodawcami na europejskim rynku pracy, którzy chętnie przyjmują uczniów na 3 – miesięczne staże zagraniczne podczas wakacji. Nie są one obowiązkowe, ale cieszą się ogromnym zainteresowaniem uczniów. Od 2005 roku z wyjazdu na staż zagraniczny skorzystało około 300 uczniów naszej szkoły. Odbywali je we Francji, Włoszech, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Holandii, w Islandii, na Cyprze i w Grecji. Dzięki nim poznają kulturę innych narodów, doskonalą umiejętność posługiwania się językiem obcym, poszarzają swoje kompetencje zawodowe, nawiązują przyjaźnie i podnoszą poczucie własnej wartości. Każdy uczeń, który chce wyjechać na staż, musi mieć ukończone 18 lat, a także musi sprostać stawianym wymaganiom: nienaganna postawa w szkole, właściwy stosunek do przedmiotów zawodowych i postępy w nauce języka obcego. Uczeń wyjeżdżający na praktykę czy staż, wie, że reprezentuje w warunkach pozaszkolnych nie tylko siebie, ale także szkołę, region, a także Polskę.
Warto dodać, że koszty stażu, z tytułu przejazdu w obie strony, wyżywienia i zakwaterowania pokrywa pracodawca, a uczeń otrzymuje gratyfikację pieniężną za swoją pracę.
Minęło 4 lata od czasu wdrożenia modułowego programu nauczania i dziś nikt z nas, nauczycieli i uczniów, nie wyobraża sobie, że mogłoby być inaczej.
Barbara Drożyńska – dyrektor RST
[1] Stefan Konrad, Claudia Hendl Inteligencja emocjonalna. Wydawnictwo Videograf II Wydanie II 2005, s. 11
[2] Tamże s. 58
Rzecz o nowej rzeczywistości i potrzebach edukacyjnych.
Minęło dwadzieścia lat od czasu zmian ustrojowych w Polsce. Dostrzegamy je w życiu politycznym, społecznym, administracyjnym i gospodarczym. Według wielu naukowców, politologów, ekonomistów oraz uważnych obserwatorów, proces zmian ustrojowych, zawsze wymaga czasu. Witold Kwaśnicki uważa, że „Każdy proces ma swoją dynamikę, można go przyspieszyć lub zwolnić, ale nie można pokonać pewnych naturalnych ograniczeń tkwiących w każdym dynamicznie rozwijającym się systemie. Obserwacje procesów społeczno – gospodarczych w różnych społecznościach świata sugerują, że nadrobienie takich dużych zapóźnień, jakie ma Polska, może dokonać się w perspektywie dwóch, trzech generacji”[1].
W całej Polsce, zmiany, które się rozpoczęły w 1990 roku, trwają nadal. One są zauważalne, ale dokonywane nie zawsze w jednakowym tempie i z jednakową siłą. Współcześnie żyjący będą je przyspieszać lub opóźniać, w zależności od wielu czynników. Najważniejsze z nich, to świadomość celów i rozumienie sensu zmian, bo one determinują wolę uczenia się i otwartość postaw na pozytywne przeobrażenia. Poparte właściwym rozumieniem wolności, umożliwiają dokonywanie właściwych wyborów. Duże znaczenie ma także sytuacja ekonomiczna, w której się znajdujemy, choć nie przeceniałabym jej roli.
Społeczeństwo nieustannie weryfikuje swoje dotychczasowe wartości, przekonania, sądy i dokonuje oceny otaczającej rzeczywistości. Ci, którzy uważają, że nie muszą czynnie angażować się w dokonywanie przemian ponieważ świat będzie się toczył dalej bez ich udziału, mają swoją rację, ale stojąc z boku, wiele tracą. Osobiste zaangażowanie człowieka kształtuje nową świadomość, tę własną, osobistą, ale także społeczną. W działaniu i doświadczaniu nieustannie uczymy się. To szansa na dokonanie najlepszej inwestycji w rozwój samego siebie. Także oczekiwane efekty, które mamy szansę osiągnąć dzięki czynnemu uczestnictwu, stają się powodem wewnętrznej satysfakcji i stanowią pozytywną motywację do dalszej pracy. Jeśli stoimy w miejscu, trudno o źródło jakiejkolwiek satysfakcji. Raczej to powód szerzącego się marazmu, apatii, a także frustracji, czy destrukcji.
Wpływ na zmianę naszej świadomości i chęć czynnego udziału w dokonujących się zmianach, ma także wymiar moralny i odzwierciedla wierność uniwersalnym zasadom. Podejmując jakąkolwiek pracę traktujemy ją jako moralną powinność, która wynika z konieczności utrzymania się przy życiu. „Wydaje się jednak, że potrzeby biologiczne człowieka nie do końca tłumaczą i uzasadniają obowiązek pracy”[2]. Ks. Skorowski uważa, że człowiek „(…) powinien czynić bardziej doskonałą rzeczywistość, w której żyje, szanować drugiego człowieka, dążyć do osobistego rozwoju i że (…) dla każdego człowieka motywacją powinności pracy w zakresie osobowym pozostanie własny rozwój, w zakresie społecznym – służba człowiekowi, w zakresie relacji do świata – potrzeba czynienia go bardziej doskonałym, tzn. odpowiadającym bardziej człowiekowi”[3]. Warto przypomnieć w tym miejscu słowa Jana Pawła II, Patrona Technikum Regionalnej Szkoły Turystycznej w Polanicy Zdroju, który skierował do Polaków znamienne słowa w okresie zmian ustrojowych: „Musicie od siebie wymagać nawet gdyby inni od was nie wymagali”. To także jest nasza moralna powinność, która musi wynikać z poczucia odpowiedzialności za siebie i innych, za kraj, w którym żyję i w którym żyli nasi przodkowie, i za przyszłość następnych pokoleń.
Sytuacja, w której wszyscy żyjemy, nowa rzeczywistość, wymaga od nas innego sposobu myślenia, rozumienia rzeczywistości, w tym także min. dostrzegania zależności między gospodarką, a edukacją. Ważne jest byśmy postrzegali edukację zawodową, jako najważniejszy fundament w rozwoju gospodarki rynkowej, jako dziedzinę, która powinna odpowiadać na obiektywnie istniejące i autentyczne potrzeby: ucznia, warsztatu pracy nauczyciela i oczekiwań pracodawców wobec szkół i ich absolwentów, oczekiwań odbiorców usług (do grona których też należymy). Z punktu widzenia społecznego, edukacja zawodowa jest najważniejszym fundamentem rozwoju polskiej gospodarki, fundamentem rozwoju naszego kraju. I choć brzmi to patetycznie, to jednak trudno fakt ten podważyć.
Dlatego, to co znajdziecie Państwo na stronach internetowych naszej Szkoły, jest wypadkową wyżej opisanych przemyśleń i spójnej z nimi koncepcji pracy szkoły, u podłoża której leżą potrzeby tych wszystkich, którym szkoła zawodowa powinna służyć. Potrzeby indywidualne i społeczne w tej koncepcji odgrywają niebywałą rolę.
Serdecznie zapraszamy do odwiedzin naszej strony internetowej, do kontaktu osobistego i e-mailowego.
W imieniu szkolnej społeczności
Barbara Drożyńska – dyrektor RST w Polanicy Zdroju
[1]. Witold Kwaśnicki Zasady ekonomii rynkowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2001, s. 7
[2] Ks. Henryk Skorowski Moralność społeczna. Wybrane zagadnienia z etyki społecznej, gospodarczej i politycznej. SDB W-wa 1996, s. 83
[3] Tamże s. 85
Regionalna Szkoła Turystyczna poprzez realizację praktyk i staży stwarza możliwość potwierdzenia i rozwoju kompetencji zawodowych ucznia w ramach wybranego kierunku kształcenia i specjalności. Pozwala to na pogłębienie wiedzy ogólnej i umiejętności praktycznego jej zastosowania oraz ukształtowanie właściwej postawy ucznia i absolwenta RST wobec przyszłych pracodawców i współpracowników.
Praktyki i staże zawodowe dają możliwość poznania oczekiwań pracodawców względem pracowników. Uczeń ma szansę utrwalenia, zademonstrowania i zweryfikowania swoich umiejętności, a także prezentacji chęci do pracy, co w przyszłości ułatwi mu znalezienie satysfakcjonującej go pracy.
Podstawowym celem praktyk i staży zawodowych jest nabycie umiejętności praktycznych pogłębiających wiedzę uzyskaną w toku zajęć dydaktycznych w RST.
Staże zagraniczne dodatkowo mają na celu:
Uczniowie RST, którzy czynią postępy w nauce, są żywo zainteresowani własnym rozwojem zawodowym i cechuje ich nienaganna postawa, mogą dobrowolnie odbyć staż zagraniczny trwający zazwyczaj 3 miesiące. Uczniowie w czasie stażu doskonalą swoje umiejętności zawodowe i posługiwanie się językiem obcym. Stażyści za pracę otrzymują odpowiednie wynagrodzenie. W czasie wolnym mogą poznać kraj, w którym się znajdują.
Od 2004 r. ok. 500 uczniów odbyło praktyki zagraniczne na promach pasażerskich Spółki Unity Line oraz ok. 150 uczniów staż zagraniczny na terenie Cypru, Francji, Grecji, Holandii (pływające hotele po Renie), Islandii, Niemiec, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i Włoch.
Zobacz galerię zdjęć z praktyk i staży
W trakcie nauki w RST uczniowie odbywają obowiązkowe, 4 tygodniowe praktyki. RST stara się zapewnić je w renomowanych zakładach hotelarskich, gastronomicznych i obsługi turystycznej w naszym regionie, w Polsce i w Europie. Jesteśmy przekonani, że wybrane przez nas hotele, o standardzie od trzech do pięciu gwiazdek, są odpowiednim miejscem kształtowania dobrych nawyków przyszłych absolwentów RST.
Nauczyciele RST odwiedzali szkoły branżowe we Francji, Włoszech, Austrii i Portugalii, gdzie mogli poznać funkcjonowanie szkolnictwa zawodowego w tych krajach, by najlepsze wzorce, po dostosowaniu do potrzeb polskiej branży turystycznej, wdrożyć w Regionalnej Szkole Turystycznej w Polanicy-Zdroju.
Uczeń uzyskuje wiedzę i praktyczne umiejętności dające kwalifikacje do pracy w biurach informacji turystycznej, birach podróży, organizacji turystyki, a także pośrednictwa usług turystycznych.
Uczniowie RST swoje umiejetności kształtują w pracowniach dydaktycznych na terenie szkoły, w hotelach oraz biurach turystycznych nie tylko w naszym regionie ale również w Polsce i innych krajach Europy.
Absolwent po zdaniu egzaminu zawodowego uzyskuje tytuł:
Technik Obsługi Turystycznej
Uczeń uzyskuje wiedzę i praktyczne umiejętności dające kwalifikacje do pracy w hotelach, pensjonatach, ośrodkach wczasowych, a także przydatne w gospodarstwach agroturystycznych.
Uczniowie RST swoje umiejetności kształtują w pracowniach dydaktycznych na terenie szkoły, w hotelach, restauracjach oraz biurach turystycznych nie tylko w naszym regionie ale również w Polsce i innych krajach Europy.
Absolwent po zdaniu egzaminu zawodowego uzyskuje tytuł:
Technik Hotelarstwa
Uczeń uzyskuje wiedzę i praktyczne umiejętności dające kwalifikacje do pracy w restauracjach, kawiarniach, w kuchni, a także w różnorodnych lokalach gastronomicznych.
Uczniowie RST swoje umiejętności kształtują w pracowniach dydaktycznych na terenie szkoły, w hotelach, restauracjach oraz biurach turystycznych nie tylko w naszym regionie ale również w Polsce i innych krajach Europy.
Absolwent po zdaniu egzaminu zawodowego uzyskuje tytuł:
Technik Żywienia i Organizacji Usług Gastronomicznych.